Wynalazkiem jest nowe rozwiązanie o charakterze technicznym. Na wynalazki udzielane są patenty, przy czym aby doszło do ich udzielenia wynalazek musi być nowy, posiadać poziom wynalazczy i nadawać się do przemysłowego stosowania. Nie ma znaczenia dziedzina techniki, której dotyczy wynalazek.
Nowość wynalazku potwierdza się w badaniu stanu techniki, który ustala się w oparciu o bazy literatury patentowej, tj. w ogólnodostępnych oraz komercyjnych bazach danych prowadzonych m.in. przez krajowe Urzędy Patentowe, Europejski Urząd Patentowy EPO i Światową Organizację Własności Intelektualnej WIPO i które zawierają opublikowane zgłoszenia i opisy patentowe oraz zgłoszenia i opisy wzorów użytkowych. Czasem korzysta się także z literatury niepatentowej, tj. publikacji naukowych, biuletynów, czasopism branżowych lub katalogów z targów, czy opracowań metodycznych.
Wynalazek charakteryzuje się poziomem wynalazczym, gdy rozwiązanie nie wynika w sposób oczywisty dla fachowca z danej dziedziny techniki, czyli gdy różni się od rozwiązań dostępnych na rynku. Wynalazek nadaje się do przemysłowego stosowania, jeżeli umożliwia uzyskanie określonego wytworu lub wskazuje sposób, który może być zastosowany w działalności przemysłowej.
Wyróżnia się kilka kategorii wynalazków:
- produkty (substancje lub mieszaniny, np. związek chemiczny, środek farmaceutyczny, mydło, farba),
- urządzenia (narzędzia, aparaty, maszyny, układ elektryczny czy hydrauliczny),
- sposoby (opis określonego procesu, poszczególne czynności czy materiały niezbędne do wytwarzania produktów materialnych),
- zastosowania (wykorzystanie znanego produktu dla uzyskania szczególnego efektu np. nowego sposobu leczenia).